STI là gì? Dấu hiệu, tác nhân và khi nào cần xét nghiệm

STI là gì, STD là gì, các tác nhân lây truyền qua đường tình dục và khi nào cần xét nghiệm tầm soát STI. Cùng tìm hiểu cùng với Medcare qua bài viết sau đây nhé!

STI là gì? Vì sao cần phải xét nghiệm tầm soát STI?

Nhiễm khuẩn lây qua đường tình dục là một trong những vấn đề sức khỏe cộng đồng quan trọng nhưng vẫn còn bị bỏ sót khá nhiều. Nhiều người chỉ đi khám khi đã có triệu chứng rõ ràng, trong khi rất nhiều trường hợp bị nhiễm nhưng hoàn toàn không có biểu hiện gì.

Để hiểu vì sao việc tầm soát STI định kỳ lại cần thiết, trước hết chúng ta cần nắm rõ STI là gì, STD là gì, và sự khác nhau giữa hai khái niệm này.

STI là gì? STD là gì?

1. STI là gì?

STI (Sexually Transmitted Infection) là nhiễm khuẩn hoặc nhiễm trùng lây qua đường tình dục. Các tác nhân gây bệnh có thể lây truyền qua:

• Quan hệ tình dục qua đường âm đạo
• Quan hệ bằng miệng (oral sex)
• Quan hệ qua đường hậu môn

Tùy từng tác nhân, đôi khi STI còn có thể lây qua máu hoặc từ mẹ sang con trong thai kỳ, khi sinh nở.

Điểm quan trọng là:
Khi gọi là STI, nhiều trường hợp người bệnh chỉ đang nhiễm tác nhân gây bệnh nhưng chưa có triệu chứng rõ ràng.

2. STD là gì? Khác gì với STI?

STD (Sexually Transmitted Disease) là bệnh lây truyền qua đường tình dục, tức là giai đoạn đã xuất hiện triệu chứng của nhiễm trùng.

• STI: nhấn mạnh vào nhiễm trùng (có hoặc không có triệu chứng)
• STD: nhấn mạnh vào bệnh lý (đã có biểu hiện rõ ràng)

Nói đơn giản:

• Bạn có thể mắc STI mà không hề biết vì cơ thể chưa có biểu hiện bất thường
• Khi các tác nhân này gây ra triệu chứng như loét, ngứa, chảy dịch, đau rát,… thì khi đó thường được gọi là STD

Chính vì nhiều STI không biểu hiện triệu chứng, người mắc vẫn có thể vô tình lây cho bạn tình mà không biết. Đây là lý do quan trọng khiến xét nghiệm tầm soát STI định kỳ trở nên rất cần thiết.

Các tác nhân gây STI thường gặp

STI không phải là một bệnh đơn lẻ mà là một nhóm nhiễm trùng do nhiều loại tác nhân gây nên, bao gồm:

1. Vi khuẩn

Một số vi khuẩn thường gặp gây nhiễm khuẩn đường tình dục:

• Giang mai (Treponema pallidum)
• Lậu (Neisseria gonorrhoeae)
• Chlamydia trachomatis

Những tác nhân này thường gây viêm nhiễm đường sinh dục, đường tiết niệu và có thể dẫn đến nhiều biến chứng nếu không điều trị.

2. Virus

Nhóm virus gây STI rất đa dạng, trong đó có thể kể đến:

• HIV – virus gây suy giảm miễn dịch ở người
• HSV (Herpes simplex virus) – gây mụn rộp sinh dục
• HPV (Human Papillomavirus) – gây sùi mào gà, đồng thời một số type có liên quan ung thư cổ tử cung, ung thư dương vật, hậu môn…
• HBV (Hepatitis B virus) – virus gây viêm gan B, có thể lây qua đường tình dục

3. Ký sinh trùng

Một số ký sinh trùng có thể lây qua đường tình dục, ví dụ:

• Trichomonas vaginalis – gây viêm âm đạo, viêm niệu đạo, khí hư bất thường, ngứa rát vùng kín…

4. Vì sao STI dễ bị bỏ sót?

Nhiều tác nhân STI không gây triệu chứng hoặc chỉ gây triệu chứng rất nhẹ, thoáng qua. Người bệnh có thể:

• Chỉ hơi ngứa, hơi rát hoặc tiết dịch rất ít
• Nhầm lẫn với viêm nhiễm thông thường hoặc dị ứng
• Hoàn toàn không có triệu chứng

Trong thời gian đó, họ vẫn có thể mang mầm bệnh và lây nhiễm cho người khác. Đây chính là lý do tầm soát STI định kỳ đóng vai trò đặc biệt quan trọng.

Một số tác nhân STI phổ biến

Dưới đây là một vài tác nhân STI thường gặp mà bạn nên biết:

1. Sùi mào gà (HPV):

Sùi mào gà là bệnh lây truyền qua đường tình dục do virus HPV (Human Papillomavirus) gây ra. Bệnh thường biểu hiện bằng:

• Các nốt sùi nhỏ màu da, hồng hoặc đỏ
• Xuất hiện trong hoặc quanh cơ quan sinh dục, hậu môn
• Có thể mọc đơn lẻ hoặc thành từng mảng, giống như mào gà

Một số type HPV nguy cơ cao còn có thể gây:

• Ung thư cổ tử cung
• Ung thư trực tràng
• Ung thư âm hộ, âm đạo
• Ung thư dương vật

Xét nghiệm HPV DNA

Xét nghiệm HPV DNA thường được thực hiện bằng kỹ thuật sinh học phân tử như PCR. Mục đích:

• Tìm kiếm sự có mặt của HPV trong mẫu bệnh phẩm
• Xác định type HPV, từ đó đánh giá nguy cơ ung thư và định hướng theo dõi, điều trị

2. Giang mai

Giang mai là bệnh lý lây truyền qua đường tình dục do xoắn khuẩn giang mai (Treponema pallidum) gây ra.

Triệu chứng giang mai theo giai đoạn

• Giai đoạn 1:
  • Loét sinh dục không đau
  • Có thể loét ở miệng
  • Hạch vùng bẹn to
• Giai đoạn 2:
  • Phát ban da (thường không ngứa)
  • Tổn thương niêm mạc ở miệng, âm đạo, hậu môn
• Giai đoạn 3:
  • Gôm giang mai
  • Tổn thương cơ quan: xương, thần kinh, tim mạch
  • Có thể dẫn đến tàn phế hoặc tử vong nếu không điều trị

Xét nghiệm giang mai

Có hai nhóm xét nghiệm chính:

• Xét nghiệm không đặc hiệu:
  • RPR, VDRL
  • Thường dùng để theo dõi điều trị và phát hiện tái nhiễm
• Xét nghiệm đặc hiệu:
  • FTA-ABS, TPPA, EIA
  • Độ đặc hiệu cao
  • Có thể dương tính kéo dài ngay cả sau khi đã điều trị khỏi

Theo khuyến cáo của các tổ chức y tế lớn, nên phối hợp cả hai nhóm xét nghiệm để chẩn đoán chính xác và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp.

3. HIV

HIV (Human Immunodeficiency Virus) là virus gây suy giảm miễn dịch ở người. Nếu không được chẩn đoán và điều trị, nhiễm HIV có thể tiến triển thành:

• AIDS (Acquired Immunodeficiency Syndrome) – giai đoạn cuối của nhiễm HIV
• Hệ miễn dịch suy yếu nặng
• Cơ thể dễ mắc nhiễm trùng cơ hội và các bệnh lý nguy hiểm khác

Xét nghiệm HIV

• Xét nghiệm sàng lọc kháng nguyên/kháng thể (HIV Ag/Ab):
  • Thực hiện trên mẫu máu
  • Phát hiện đồng thời kháng nguyên và kháng thể HIV
• Xét nghiệm PCR HIV:
  • Tìm vật chất di truyền (RNA/ADN) của virus HIV
  • Giúp phát hiện rất sớm, rút ngắn thời gian chờ so với các test thông thường

4. Lậu

Lậu là bệnh lây truyền qua đường tình dục do vi khuẩn lậu (Neisseria gonorrhoeae) gây ra. Vi khuẩn này có thể tấn công:

• Niệu đạo
• Trực tràng
• Cơ quan sinh sản nữ
• Miệng, cổ họng
• Mắt

Bệnh thường lây qua quan hệ tình dục không an toàn qua đường âm đạo, hậu môn hoặc đường miệng.

Triệu chứng bệnh lậu

• Nam giới:
  • Đau, rát khi đi tiểu
  • Tiết dịch bất thường từ dương vật (thường màu vàng xanh)
  • Đau hoặc sưng tinh hoàn
  • Đau, rát, ngứa khi đại tiện nếu lậu hậu môn
• Nữ giới:
  • Có thể không có triệu chứng rõ ràng
  • Hoặc chỉ có ra khí hư bất thường, đau tiểu, đau vùng chậu

Xét nghiệm lậu

Xét nghiệm bệnh lậu có thể được thực hiện bằng:

• Xét nghiệm nước tiểu
• Phết dịch: họng, hậu môn, dịch niệu đạo (nam), dịch âm đạo hoặc cổ tử cung (nữ)

Khi nào chúng ta nên đi xét nghiệm tầm soát STI?

Bạn nên chủ động xét nghiệm STI trong các trường hợp sau:

1. Sau khi có quan hệ tình dục không an toàn

• Không dùng bao cao su
• Bao cao su rách, tuột

2. Khi có triệu chứng nghi ngờ

• Ngứa, rát vùng sinh dục
• Tiết dịch bất thường ở âm đạo hoặc dương vật
• Sưng hạch vùng sinh dục
• Đau khi đi tiểu hoặc khi quan hệ
• Loét, nổi mảng, nốt bất thường ở cơ quan sinh dục, miệng hoặc hậu môn

3. Ở phụ nữ

• Khi khám phụ khoa định kỳ
• Trước khi có ý định mang thai
• Trong thai kỳ, theo chỉ định của bác sĩ

4. Khi thuộc nhóm nguy cơ cao:

• Có nhiều bạn tình
• Quan hệ đồng giới
• Sử dụng chất gây nghiện hoặc chất kích thích, đặc biệt khi kết hợp quan hệ không an toàn

5. Tầm soát sức khỏe định kỳ:

• Ngay cả khi không có triệu chứng, bạn vẫn có thể mang STI
• Tùy mức độ nguy cơ, bác sĩ có thể khuyên xét nghiệm 6–12 tháng/lần

Xét nghiệm STI là gì? Dùng những loại mẫu nào?

Tùy vào tác nhân gây bệnh mà bác sĩ nghi ngờ, loại mẫu bệnh phẩm sẽ được lựa chọn khác nhau. Thông thường, có thể bao gồm:

• Máu
• Nước tiểu
• Dịch âm đạo, cổ tử cung (ở nữ)
• Dịch niệu đạo (ở nam)
• Dịch tiết hoặc dịch từ tổn thương (mụn nước, loét…)

Việc chọn đúng loại mẫu phù hợp với từng tác nhân nghi ngờ sẽ:

• Tăng độ chính xác của xét nghiệm
• Hạn chế bỏ sót bệnh
• Giúp bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị phù hợp và kịp thời

Các gói xét nghiệm tại STI by Medcare

Tại STI by Medcare, các gói xét nghiệm được thiết kế theo hướng:

• Toàn diện nhưng vẫn tập trung
• Ứng dụng kỹ thuật xét nghiệm hiện đại
• Tối ưu độ chính xác và tính bảo mật thông tin

1. Gói xét nghiệm STI 18 PLUS

Gói tầm soát STI 18 PLUS là gói xét nghiệm toàn diện, giúp phát hiện hầu hết các tác nhân lây truyền qua đường tình dục phổ biến như:

• Sùi mào gà (HPV), kèm phân type
• Giang mai
• HIV
• Chlamydia
• Lậu
• Mụn rộp sinh dục (HSV)
• Viêm gan B – viêm gan C
• Trùng roi (Trichomonas vaginalis)
• Nấm Candida

Đồng thời, gói còn mở rộng tầm soát các tác nhân nguy hiểm nhưng thường bị bỏ sót như:

• Mycoplasma genitalium
• Mycoplasma hominis
• Ureaplasma spp.
• Gardnerella vaginalis
• Streptococcus nhóm B
• Hạ cam mềm,…

Điểm nổi bật của gói STI 18 PLUS:

• Ứng dụng các kỹ thuật hiện đại như PCR, NAAT,…
  → Độ chính xác cao, phát hiện sớm hơn nhiều so với xét nghiệm truyền thống
• Phân loại chi tiết type HPV
  → Hỗ trợ đánh giá nguy cơ ung thư cổ tử cung và các ung thư liên quan
• Phát hiện đầy đủ HSV-1, HSV-2, ký sinh trùng và nấm
• Toàn bộ quá trình từ đăng ký đến trả kết quả đều bảo mật thông tin tuyệt đối

2. Gói Wart Free 365 – Giải pháp toàn diện cho sùi mào gà

Wart Free 365 là gói dịch vụ được thiết kế riêng cho bệnh nhân sùi mào gà, với mục tiêu:

• Tối ưu hóa xử lý tổn thương
• Giảm tối đa nguy cơ tái phát

Đặc điểm nổi bật:

• Kết hợp nhiều phương pháp điều trị mạnh trong một lần thăm khám
• Tỷ lệ tái phát thấp
• Bảo hành 1 năm: nếu tái phát, được điều trị lại hoàn toàn miễn phí trong thời gian bảo hành
• Bao gồm các xét nghiệm chuyên sâu nhằm:
  • Đánh giá mức độ nguy cơ
  • Định hướng phác đồ điều trị
  • Theo dõi sau điều trị
• Phác đồ được xây dựng để:
  • Tăng cường khả năng tự đào thải HPV của cơ thể
  • Rút ngắn thời gian hồi phục
• Chi phí trọn gói – không phát sinh, đồng thời đảm bảo bí mật thông tin cho khách hàng

Câu hỏi thường gặp

Kết luận

STI là nhóm bệnh không hiếm gặp, lại có thể không triệu chứng trong thời gian dài, nhưng hậu quả để lại có thể rất nặng nề nếu không phát hiện và điều trị kịp thời.

Việc hiểu đúng về STI, nắm rõ khi nào cần xét nghiệm và lựa chọn cơ sở tin cậy sẽ giúp bạn:

• Bảo vệ sức khỏe của chính mình
• Bảo vệ người bạn đời, bạn tình
• Chủ động phòng tránh các biến chứng lâu dài

Nếu bạn đang băn khoăn hoặc lo lắng về nguy cơ nhiễm STI, đừng ngần ngại trao đổi trực tiếp với bác sĩ hoặc đặt lịch tầm soát tại STI by Medcare qua hotline 0922.888.115 để được tư vấn cụ thể, riêng tư và an toàn.